Ramazan ayındayız ve 17 saatlik açlık süresi ile oruç tutuyoruz. Orucun sağlık açısından faydalarına yönelik araştırmalar son zamanlarda giderek artıyor.
Fareler üzerinde açlığın faydalarını gösteren çalışmalarda ‘aralıklı açlık’ yani kalori kısıtlaması yapılmadan 8 saat beslenme ve 16 saat açlık süresi uygulanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda aralıklı açlığın faydaları şöye sıralanmıştır:
- İnsülin düzeyini olumlu etkiliyor. İnsülin yağ depolanmasını hızlandıran ve yağ yakımını durdurabilen bir hormon. Kronik olarak insülini yüksek olmak (insülin direnci) , yağ yakmayı güçleştirebiliyor. Aralıklı açlık kürlerinin insülini azalttığı gösterilmiştir.
- Açlık hormonu olan ‘Grelin’ seviyeleri azalıyor. Böylece yeme isteği de azalıyor.
- Oksidatif stres azalıyor. Hücrelerdeki oksijen radikalleri birikiminin azalması protein, lipit ve nükleik asitlerin oksidasyondan zarar görmesini önlüyor.
- Stres, hastalık ve yaşlanmaya karşı direnç artıyor. Aralıklı açlık tıpkı egzersizde de olduğu gibi bir hücresel stres cevabı yaratarak stres, yaşlanma ve hastalıkla mücadele eden genlerin etkinliği artıyor. Aynı zamanda büyüme hormonu salgısını arttırarak yaşlanmayı geciktirici etki gösteriyor.
- Yağ yakımı artırıyor. Vücudun glikojen depolarını metabolize etmesi için 6-8 saat gerekiyor ve vücut ancak bundan sonra yağ yakmaya başlıyor. 16 saat süre aç kalınması yağ yakımını hızlandırıyor.
2016 yılında nobel tıp ödülü alan çalışmada ise, japon bilim adamı Yoshinori Ohsumi, 3 günlük açlık ile hücrelerin kendi kendini yemesi ve gereksiz parçaları atması (otofaji) yoluyla vücudun savunma mekanizmasını geliştirdiğini ortaya koymuştur.
Araştırmalarda yer alan açlık uygulamaları, birbirinden farklı olmakla birlikte insanlar üzerindeki etkilerine yönelik daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmekte. Ramazan ayında farz bir ibadet olarak yerine getirdiğimiz orucun, sağlığımız açısından da faydalı olabilmesi için orucu açtıktan sonraki sürece de dikkat etmek gerekir. Tamamen serbest ve yanlış bir beslenme düzeni ile açlık süresinin getirdiği faydalardan yararlanamayabilirsiniz. Bu nedenle oruç tutarken,
- iftar sofralarında birden yüklenmeyip yavaş yavaş beslenmeye geçmek
- şekerli, unlu ve yüksek yağlı gıdalardan uzak durmak,
- sebze-meyve tüketimini ihmal etmemek
- tam tahıllları ve kurubaklagilleri sofralardan eksik etmemek
- günlük sıvı ihtiyacını yeteri kadar karşılamak – 2-2,5 lt su içmek
- hareketi arttırmak
yoluyla sağlıklı bir ramazan ayı geçirmek mümkün.
Hayırlı ramazanlar…
Uzm. Dyt. Rabia ŞAŞMAZ
Son güncelleme tarihi: 26 Nisan 2025