Makat çatlağı yani anal fissür makat bölgesinde ortaya çıkan hastalıklardan en ağrılı olanlarından birisidir. Bu bölgede oluşan yırtılmalar dışkılamada zorlanma ve sürekli olarak ıkınmaya bağlı olarak gelişebileceği gibi ishale yakalanan bireylerde sık dışkılama ve makat bölgesinin sürekli olarak temizlenmesine bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Bölgede oluşan çatlaklar oldukça basit görünümlü olabilir, yine de bölgenin hassas yapısı nedeniyle çok şiddetli ağrılara yol açabilir. Bu ağrı, dışkılama sırasında makat bölgesine cam parçasına benzer keskin bir cismin batması gibi hissedilir. Aynı zamanda çatlağın boyutuna göre değişebilen miktarlarda kanama da söz konusu olabilir. Kabızlık nedeniyle makat bölgesinde anal fissür oluşan bireyler, yırtılmanın verdiği ağrıyı azaltmak amacıyla makat kaslarını sürekli olarak kasılı tutma ihtiyacı hisseder. Aynı zamanda her dışkılamada ağrı hissi oluştuğu için tuvalete gitmekten de kaçınır. Bu durumlar kabızlığın şiddetini arttırarak hastalığın iyileşmesi önünde engel teşkil eder. Bazı kişilerde makatta bulunan çatlak, anal kanal içerisinde daha geniş bir alana yayılmış olabilir. Bu durumda hastalığın iyileşmesi daha zor olup kabızlık ve ishale yönelik olarak alınacak önlemlerin tedavideki payı daha büyük olacaktır.
Belirtileri Nelerdir?
Çatlağın boyutuna bağlı olarak hissedilen belirtilerin şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En yaygın belirtiler şu şekildedir:
• Dışkılama sırasında yırtılma veya cam parçası çıkarma hissi
• Makatta ağrı ve şişlik
• Kanama veya hafif kan sızıntısına bağlı iç çamaşırında görülen lekelenmeler
• Dışkılama güçlüğü
• Yırtılma bölgesinde kaşıntı ve tahriş
Tüm bu belirtiler genellikle anal fissürü işaret eden semptomlardır. Fakat hemoroid, makat apsesi veya siğilleri, makat sarkması, makat kanseri gibi bazı hastalıklar da anal fissür ile benzer belirtilerle kendini gösterebildiğinden durumun bu hastalıklarla karıştırılabilme ihtimali de söz konusudur. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerin görülmesi durumunda hastalar mutlaka bir hekime başvurarak gerekli muayene ve tetkikleri yaptırmalıdır.
Makat çatlağı nedenleri nelerdir?
Uzun süren kabızlık, ishal, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları, doğum ve benzeri nedenlere bağlı olarak anal fissür gelişebilmektedir. Bunun yanı sıra herhangi bir nedene bağlı olmadan da makatta çatlak oluşması mümkündür. Hastaların birçoğunda çatlağın oluşumundan önce belirli bir süre boyunca devam etmiş dışkılama güçlüğü söz konusudur. Çatlak oluşumuna yol açan bir diğer etken ise dışkının çok sert yapılı olmasıdır. Tuvalet ihtiyacı hissedilmesine rağmen bu ihtiyacı ertelemek, dışkının kalın bağırsak içerisinde daha uzun süre kalmasına ve sertleşmesine neden olur. Ayrıca yetersiz sıvı tüketimi ve lifli ürünlere günlük beslenme planı içerisinde yeterli miktarda yer verilmemesi de dışkının sert yapılı olmasına neden olan faktörlerdendir. Bu gibi nedenlere bağlı olarak olması gerekenden çok daha sert bir yapıya sahip olan dışkı, hassas yapıdaki makat derisinin çatlamasına neden olur.
Son güncelleme tarihi: 30 Kasım 2024